Sự công tâm của pháp luật cần dứt khoát sau vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn

Ông Nguyễn Thanh Chấn được ưu ái trong tù

Ngày ở trại, ông Chấn được bố trí làm việc ngoài xưởng may, chủ yếu là ngồi cắt chỉ thừa. Vẻ mặt tội tội, luôn miệng kêu oan của ông khiến cán bộ quản giáo không khỏi băn khoăn.

    Ông Nguyễn Thanh Chấn được tạm đình chỉ thi hành án đến hôm nay đã trọn 3 ngày, nhưng câu chuyện về vụ án của ông vẫn là đề tài xôn xao ở Trại giam Vĩnh Quang (Vĩnh Phúc), nơi ông thụ án. Không chỉ có phạm nhân mà ngay cả những cán bộ quản giáo cũng vui mừng cho số phận của ông.

Thời gian ông Chấn ở trại tổng cộng là 9 năm (một năm tạm giam ở Công an tỉnh Bắc Giang). Nhớ lại những ngày đầu tiếp nhận ông Chấn về đội, trung tá Tạ Huy Bằng (Quản giáo đội phạm nhân số 22, Phân trại số 1) cho biết: “Ông ấy khá hiền lành, chất phác. Cảm giác nghề nghiệp mách bảo rằng, đây sẽ là một phạm nhân khá thuần”. 

      Đội 22 vốn là mảnh đất của những phạm nhân thuộc diện “tù lâu, án dài”. Cướp của, giết người, buôn bán ma túy... đủ cả. Với án chung thân, việc ông Chấn về đây cải tạo không có gì lạ, nhưng đọc hồ sơ và nghiên cứu tội trạng của ông Chấn, nhiều lúc trung tá Bằng không khỏi băn khoăn về một con người lúc nào cũng cam chịu, khép mình và “chân chỉ hạt bột” như ông ta mà lại làm những việc tày đình như thế.

"Ban đầu ông ấy cũng "tâm trạng" lắm, như cách chúng tôi thường gọi là phạm nhân "chưa yên tâm cải tạo". Ông Chấn thường xuyên kêu oan mặc dù chúng tôi đã gọi lên giải thích rất nhiều lần", ông Bằng kể.

    "Những lúc rỗi rãi tôi cũng gọi ông ấy ra nói chuyện và lắng nghe ông ấy tâm sự. Qua những câu chuyện sẻ chia với nhau, tôi nghĩ ông ấy không có tội. Người hàm oan thường hay tủi thân và bi quan. Nhưng khổ nỗi, luật pháp lại không có chỗ dành cho linh cảm. Thế nên tôi cũng chỉ biết khuyên ông ấy một mặt cứ yên tâm cải tạo, mặt khác hãy viết đơn gửi tới các cơ quan chức năng, trại sẽ chuyển giúp. Biết đâu đến một ngày công lý sẽ sáng tỏ. Đến bây giờ hóa ra cái linh cảm của tôi là đúng", trung tá Bằng bày tỏ sự vui mừng.

Suốt 5 năm ở đội 22, ông Chấn nhận được khá nhiều ưu ái mà trung tá Bằng ngầm dành cho. Những lúc vợ con lên thăm, báo tin đơn kêu oan gửi đi nhưng chưa có kết quả gì, ông Chấn buồn ra mặt.

      Trung tá Bằng kể: "Tôi thấy ông ấy cứ tồi tội nên không nỡ làm căng về kỷ luật". Ông Chấn chẳng mấy khi có người nhà thăm nom. Có thăm thì quà cáp, lưu ký cũng chẳng nhiều. Hậu hĩnh lắm được dăm gói mỳ tôm hay xoong thịt kho ăn vài bữa. So với các phạm nhân khác thì điều kiện sinh hoạt như vậy là khá hoàn cảnh.

Khi lao động, ông Chấn được bố trí làm những công việc nhẹ nhàng ngoài xưởng may, chủ yếu là ngồi cắt chỉ thừa. Ngày Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao lên thông báo ông Chấn sẽ được thả, cán bộ cả trại giam vui mừng. Riêng ông Chấn lúc nào cũng chỉ chực khóc. "Gặp tôi, ông ấy còn bảo thế là tôi sắp được về rồi, chẳng biết lúc nào gặp lại các cán bộ nữa. Lúc ấy tôi còn trêu, ở với nhau mấy năm trời, ông về tôi cũng nhớ. Hay thỉnh thoảng ông lên đây chơi với chúng tôi", vị trung tá kể.

      Đại tá Trần Mạnh Hùng - Giám thị Trại giam Vĩnh Quang cho hay: "Chừng ấy thời gian ở trại có một điều chúng tôi nhận thấy là ông Chấn luôn tâm niệm sẽ có một ngày được minh oan. Có lẽ chưa phạm nhân nào sau 10 năm thụ án mà vẫn khát khao đến như vậy". Trại đã nhiều lần chuyển đơn kêu oan của ông Chấn đến các cơ quan chức năng. Ông Hùng từng ngồi cả giờ đồng hồ để gặp người nhà ông Chấn và tư vấn nếu gia đình muốn kêu oan thì cần gửi đơn đến những cơ quan nào.

     Ngày ông Chấn được trả tự do, đại tá Hùng trích quỹ Tấm lòng vàng của trại hỗ trợ 2 triệu đồng, điều xe đưa ông Chấn về nhà, đồng thời cấp tiền ăn dọc đường: “Đó là tất cả những gì chúng tôi có thể làm để giúp đỡ một người vô tội. Và chúng tôi tin, tuy muộn, nhưng cuối cùng công lý sẽ được trả về đúng vị trí vốn có của nó”.

     Những ngày còn ở Trại giam Vĩnh Quang, ông Chấn khá thân thiết với phạm nhân Thân Nhân Sang. Ngoài lý do đồng hương thì Sang là người hay lắng nghe tâm sự của ông nhất. Sang bảo: "Lúc anh Chấn có thông báo được tha, cả đội em đều mừng. Có bao nhiêu đồ dùng, dù chưa đến ngày về nhưng cũng mang chia cho bọn em tất".

      Phạm nhân Sang kể có những đêm ông Chấn tâm sự rằng ông không giết người, rằng bị kết tội rồi vào đây là oan ức. Sang bảo án đã tuyên vậy rồi, chỉ biết động viên anh ấy yên tâm cải tạo.

Theo Sang thì ở trong đội, ông Chấn khá hiền lành và chẳng va chạm với ai bao giờ. Cán bộ thì ưu ái, thương cảm còn những phạm nhân khác cũng không nỡ o ép. Dù 10 năm là quãng thời gian đằng đẵng, nhưng sự thật vẫn là sự thật.

       Đúng là cái tên Chấn của ông không chỉ làm chấn động tất cả mọi người về vụ án oan 10 năm dài của các cơ quan pháp luật, trong đó đến thời điểm này đã coi như sáng tỏ ông không hề giết người và tất nhiên, ông đã mặc nhiên bắt buộc phải ở tù 10 năm vì sự oan sai của pháp luật, trong đó chịu trách nhiệm chủ yếu là các cơ quan điều tra, kiểm sát của Bắc Giang. Nhưng đằng sau đó là sự chấn động về rất nhiều vấn đề về lỗi mang tính hệ thổng của pháp luật và sự công tâm của luật pháp trong truy tố, điều tra, xét hỏi, xử án và kết tội của các cơ quan thực thi luật pháp của chúng ta. Với tư cách là một công dân, chúng ta có quyền đòi hỏi các cơ quan luật pháp của chúng ta phải ngày càng trong sạch, công tâm, khách quan, dân chủ, nhất là công khai xét xử theo đúng luật, quy trình và kiên quyết để không để lọt tội phạm, nhưng cũng không để có những vụ án oan tày đình nhự vụ ông Chấn đã làm chấn động tất cả chúng ta.

      Mong sao vụ án này sẽ được điều tra xét xử thật như sự thật đã xảy ra; để vụ án oan của ông Chấn không tiếp tục làm chấn động tất cả chúng ta về sự oan sai của ông không được minh oan theo đúng quy định của pháp luật và những người gây nên oan sai cho ông Chấn phải được xét xử đúng người, đúng tôi.